Τρίτη 20 Απριλίου 2010

ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΣΑ


Αρχίζουν από τις 7 το απόγευμα, κορυφώνονται γύρω στις 8.30’ και ολοκληρώνουν γύρω στα μεσάνυχτα –πολύ μετά την Πετρούλα δηλαδή. Αν συνυπολογίσουμε μάλιστα και τα κρατικά ΕΤ3, που ανοίγει το χορό από τις 5 το απόγευμα και ΝΕΤ, που παίρνει τη σκυτάλη στις 6, μπορούμε επί 7 (ολογράφως εφτά) ώρες στη σειρά κάθε μέρα να κάνουμε ζάπινγκ παρακολουθώντας μόνο ειδήσεις.
Αν τώρα κάτσουμε και σκεφτούμε, ότι τα πέντε πανελλήνιας εμβελείας ιδιωτικά (mega, ANT1, ALPHA, ALTER και ΣΚΑΪ) πιάνονται από ένα θέμα και το παρουσιάζουν, το συζητούν και το ξετινάζουν μέχρι… ξεκατινιάσματος επί τρία και βάλε τέταρτα, τρεις έως έξι δημοσιογράφοι, συν δύο έως έξι ρεπόρτερς –χώρια τους τυχόν καλεσμένους– συνειδητοποιούμε με τρόμο πόσος χρόνος διατίθεται καθημερινά για την «ανάλυση»-ανάδειξη ενός και μόνο θέματος.
Όταν κάθε μέρα, επί τόσες ώρες, τόσοι άνθρωποι μιλάνε για το ίδιο θέμα, εκφράζοντας εν πολλοίς παρεμφερείς ή συγκλίνουσες απόψεις και σχόλια ή αερολογούν απεραντολογώντας κι επαναλαμβάνουν στερεότυπα τα ίδια και τα ίδια –γεγονός που παρατηρείται με ιδιαίτερη ένταση τα Σαββατοκύριακα– είναι δυνατόν να μην παγιωθεί στο κοινό που παρακολουθεί από τον αναπαυτικό του καναπέ η αντίληψη κι η στάση που τα ΜΜΕ αυτά επιθυμούν;
Είτε γρίπη λέγεται, είτε οικονομία, είτε σεισμός, είτε δυστύχημα, είτε τρομοκρατία, απ’ τη στιγμή που θα διαβεί το κατώφλι της επικαιρότητας και θ’ ανεβεί στο ψηλότερο σκαλί της δημοσιότητας, αν δεν αποφασίσουν τα ΜΜΕ να το κατεβάσουν ή αν δεν προκύψει στο μεταξύ κάτι θεαματικότερο –γιατί τελικά περί αυτού πρόκειται– το θέμα «παίζει» μέχρι να τα παίξουν οι «θεατές».
Επικαιρότητα που κατασκευάζεται, συσκευάζεται και προσφέρεται προς κατανάλωση καθημερινά, από λαμπερούς δημοσιογράφους, βαρόνους του star system και υπαλλήλους ταυτόχρονα των ισχυρότερων οικονομικών παραγόντων του τόπου. Γεγονότα που γίνονται σήριαλ, μιούζικαλ και δράματα και αναπαριστάνονται μπρος στα μάτια του έκπληκτου κοινού με σκίτσα, computer animation, γραφήματα και ρεπόρτερς «λάστιχο».
Παλιά η «πληγή». Κοινές και πασίγνωστες οι διαπιστώσεις. Προφανείς οι δυνατότητες ενεργητικής «άμυνας», είτε με τη μη παρακολούθηση τηλεόρασης, είτε με την αλλαγή προγράμματος. Το τηλεχειριστήριο είναι από χρόνια διαπιστωμένο, ότι είναι το πλέον ισχυρό όπλο στα χέρια μας. Πόσοι έχουν τη γνώση, την ικανότητα και τη δύναμη να το αξιοποιήσουν είναι, φυσικά, ένα άλλο θέμα.
Το φαινόμενο παρακολουθεί, αλλά και διαμορφώνει την κοινωνική συμπεριφορά κι εξέλιξη. Είναι από τα αίτια, αλλά και τις συνέπειες της κρίσης που τρώει σαν σαράκι τον κοινωνικό ιστό. Είναι όμως κι η κλασική περίπτωση, που δικαιώνει εκείνους που υποστηρίζουν την αναγκαιότητα ύπαρξης των δημόσιων ΜΜΕ.
Ιδιαίτερα σε περιόδους γενικευμένης κρίσης –όπως αυτή που διανύουμε– τα δημόσια ΜΜΕ αποτελούν ένα ισχυρό αντίβαρο στη φτήνια, τη μονομέρεια και την εμπορευματοποίηση των γεγονότων. Είναι εκτεθειμένα, φυσικά, στην –τόσο ελκυστική– επιρροή της εκάστοτε κυβέρνησης κι έχουν χάσει από καιρό την έξωθεν καλή μαρτυρία. Σε κάθε περίπτωση, όμως, για τον καλόπιστο τηλεθεατή και τον άνθρωπο που παρακολουθεί την επικαιρότητα για να ενημερωθεί κι όχι για να αποχαυνωθεί ή να ψυχαγωγηθεί, αποτελούν διαχρονικά ένα έγκυρο μέσο ενημέρωσης κι έναν αξιόπιστο τρόπο πληροφόρησης.

12 σχόλια:

  1. ναι, τα δημόσια ΜΜΕ είναι μια κάποια λύση, αν δε θέλεις να πνιγείς στο χασμουρητό από τις αέναες αναλύσεις. Προσωπικά προτιμώ την ενημέρωση από το Internet, σε τίτλους όποτε δε προλαβαίνω, πιο αναλυτικά όταν έχω χρόνο για διάβασμα. Ούτε μπλα-μπλα, ούτε μοιρολατρίες, ούτε τελεολογίες, τίποτα απ' όλα αυτά τα θλιβερά. Απλή ενημέρωση

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Θα μπορούσες σίγουρα κι εσύ με τις ώρες να γράφεις κι ακόμα περισσότερες να συζητάμε... :) Μ΄αρέσει...
    Eίναι βλέπεις από τα αγαπημένα μου, γιατί το θεωρώ θέμα κυρίαρχο της καθημερινότητάς μας και την άποψή μου ότι η ζωή μας παίζεται σ΄αυτόν ακριβώς τον στίβο της μικρής καθημερινότητας του καθενός, δεν χρειάζεται νομίζω μετά από τόσα χρόνια γνωριμίας να την επαναλάβω :)

    Προσωπικά λοιπόν θεωρώ μία από τις αιτίες αυτού του συσωρευμένου σύγχρονου "άγχους" όπως το αποκαλούν οι ψυχολόγοι, αυτή την ασυνείδητη ανάγκη που διακατέχει τους περισσότερους να είναι μονίμως "μέσα στα πράγματα". Να ξέρουν "τι γίνεται". Είτε είναι τηλεόραση, είτε ραδιόφωνο, είτε υπολογιστής νοιώθουμε μια ανάγκη να είναι μόνιμα ανοιχτά, για να "είμαστε κι εμείς εκεί". Σε ότι γίνεται σε ότι κι αν συμβεί.

    Και είναι μια συνήθεια που η βιομηχανία των ΜΜΕ αναγνώρισε πολύ νωρίς και την καλλιεργεί με κάθε τρόπο, ακόμα και με φαινόμενα που από πολλούς περνούν απαρατήρητα.

    Η μεγάλη διαφορά της τηλεόρασης π.χ συγκρίνοντας το σήμερα με το χτες, παρακολουθώντας την πορεία της χρόνο με το χρόνο, είναι ότι όλο και μεγαλύτερο μέρος των προγραμμάτων είναι πλέον "ζωντανά".
    Ειδήσεις, ειδησιογραφικές εκπομπές, συζητήσεις, αθλητικά, ζωντανές συνδέσεις...
    Ολο και πιο πολλά σε σχέση με τις "κονσέρβες", τα σήριαλ ακόμα και τις ταινίες, συγκριτικά με το παρελθόν. Και άρχισε να συμβαίνει την εποχή που ακόμα τα ΜΜΕ μεσουρανούσαν από απόψεις κερδών και οικονομικής ευρωστίας, γι΄αυτό και δεν το αποδίδω σε λόγους οικονομικούς.
    "Εδώ και τώρα" όλα και όλα να φωνάζουν "αν δεν είσαι εδώ, είσαι απ΄έξω".
    Είναι μια τάση που στο εξωτερικό και κυρίως στην Αμερική, έγινε πολύ νωρίτερα ευρέως διαδεδομένη κι όμως οι "χαζοαμερικάνοι" δεν τσίμπησαν στον βαθμό που το κάνουμε εμείς. Εκείνοι εξακολουθούν να έχουν σαν αγαπημένα τους κωμικά σήριαλ με κονσέρβα γέλια :), ενώ εμείς όλο και πιο πολύ θεωρούμε "υποχρέωσή" μας να μην χάσουμε καμιά "ζωντανή" λέξη.

    Αν κάνεις ένα πείραμα θα πειστείς.
    Έστω ότι είσαι στο σπίτι σου κι έχεις στη διάθεσή σου αρκετές ώρες που τίποτα δεν σου υπαγορεύει τι θα τις κάνεις. Καμιά υποχρεωτική απασχόληση.
    Πόσες πιθανότητες υπάρχουν να ανοίξεις ένα βιβλίο και να συγκεντρωθείς; Να βάλεις απλώς μουσική και να χαλαρώσεις; Να ασχοληθείς με οτιδήποτε με κλειστά και την τηλεόραση και τον υπολογιστή και κυρίως χωρίς ούτε μια στιγμή να σου περάσει απ΄το μυαλό να τα ανοίξεις για να "κόψεις κίνηση" να δεις "τι γίνεται";

    Κάτω λοιπόν απ΄αυτήν την "πίεση" που έμεσσα εμείς οι ίδιοι σαν καταναλωτές ασκούμε σ΄αυτούς που κατασκευάζουν το προϊόν της ενημέρωσης, είναι αυτονόητο ότι εκείνοι προσπαθούν όσο γίνεται να ανταποκριθούν τραβώντας από τα μαλλιά, χρονικά κατ΄αρχήν, αυτό που παράγουν. Στις περισσότερες τέτοιου είδους εκπομπές, ακόμα και μέσα στην ίδια εκπομπή, στο ίδιο δελτίο ειδήσεων θα ακούσεις δέκα φορές το ίδιο πράγμα. Για να καλυφθεί ο χρόνος. Ο παρουσιαστής θα αναγγείλει και θα προλογίσει την "είδηση" του ρεπορτάζ. Ο ρεπόρτερ θα ακολουθήσει για να επαναλάβει αυτά που είπε ο παρουσιαστής. Ο περαστικός θα ερωτηθεί και θα απαντήσει ότι ήδη δύο φορές έχεις ακούσει....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Και φυσικό και ευνόητο ήταν όταν τα ΜΜΕ κατόρθωσαν να τα θεωρούμε προτεραιότητα για τον τόσο πολύτιμο χρόνο μας, να προσπαθήσουν να το κάνουν και με το μυαλό μας. Να δοκιμάσουν πόσο αποδοτικό θα ήταν για τα ίδια, το ένα λεπτό είδησης να ακολουθούν ατέρμονες υποκειμενικές γνώμες, μπερδεύοντας τη δική μας.
    Και πέτυχε και αυτό. Παρακολουθούμε με τις ώρες κουβέντες με τα ίδια κατά βάση πρόσωπα, που ξέρουμε εξ΄αρχής τη γνώμη τους. Την επόμενη μέρα, άπειρες οι περιπτώσεις που και από το δικό μας δημόσιο βήμα εκείνο των blogs, αναπαράγουμε αυτό που είδαμε, αυτό που ακούσαμε, προσθέτοντας κρίκους στην αλυσίδα παρασυρμένοι και πάλι απ΄αυτήν την ανάγκη και εμείς "να είμαστε μέσα στα πράγματα..." ενώ θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τόσα και τόσα, για όλα αυτά που ταυτοχρόνως κατηγορούμε τα ΜΜΕ ότι δεν μιλούν.

    Και βεβαίως αφού η εξουσία του "τύπου" κατόρθωσε να μας κάνει να θεωρούμε τους εκπροσώπους της απαραίτητους στην καθημερινή ζωή μας, μπήκε στο παιχνίδι και εκείνη των πολιτικών. Την δεκαετία του 80 π.χ πόσες πιθανότητες είχαμε να πετύχουμε βουλευτή, ή υπουργό παρακολουθώντας τηλεόραση; Τις αφίσες τους στις εκλογές περιμέναμε για να δούμε τη φάτσα τους. Πλέον καθημερινά μπορεί να μάθεις την "άποψη" του καθενός για τα πάντα. Κι εκεί βεβαίως που συνυπάρχουν οι εξουσίες, μετά από δική μας "απαίτηση" μοιραίο και να διαπλέκονται.

    Αντίστοιχο το φαινόμενο και της κουτσομπολίστικης ζώνης των καναλιών. Όλα ζωντανά. Και για να καλυφθεί ο χρόνος μοιραίο να αποτελεί "είδηση" το που πήγε, τι βρακί φορούσε, με ποιόν τσακώθηκε, με ποιόν χώρισε ή παντρεύτηκε και πως ήπιε σήμερα τον καφέ του, ο οποιοσδήποτε.
    Μια ζώνη φτιαγμένη για το κοινό εκείνο που δεν ασχολείται, δεν συγκινείται από τις ειδησιογραφικές/πολιτικές "επαναλήψεις" και θέλει να είναι "μέσα στα πράγματα" του κουτσομπολιού, το κομμωτήριο όσο πάει κι ακριβαίνει :), να ξέρει τα πάντα για κάθε τραγουδιστή, ηθοποιού ή ανερχόμενο "ταλέντο".

    Κι όσο αυτό το στυλ ....ένα τραπέζι και γύρω γύρω όλοι μπλα....μπλα....μπλα.... συνεχίζει να πουλά, επεκτείνεται το φαινόμενο.
    Ένα τέτοιο τραπέζι και τα σώου ταλέντων, με "διαγωνιζόμενους" επιλεγμένους για να δημιουργήσουν ντόρο και συζητήσεις μεταξύ των κριτών, που θα αναπαραχθούν την επόμενη μέρα από την κουτσομπολίστικη ζώνη, από τα blogs τέτοιας θεματολογίας και πάει λέγοντας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ακόμα και οι εφημερίδες κινούνται πλέον στο ίδιο μήκος κύματος, ειδικά εκείνες που πουλούν περισσότερο. Ακόμα κι αν παραβλέψουμε τη λογική των 'δώρων" για να την αγοράσουμε, είναι κι εκείνες πλέον χωρισμένες σε "ζώνες". Πολιτική, show biz, αθλητικά, κλπ. κλπ. Εδώ δεν υπάρχει πια "είδηση", αφού όλα τα έχουμε μάθει όταν συμβαίνει, συνεπώς το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι ατέρμονες επίσης "κουβέντες", των ίδιων επίσης προσώπων, που επίσης ξέρουμε μέσες άκρες τη γνώμη τους για όλα.

    Και τώρα θα μου πεις, τι να κάνουμε; Ποιά είναι η δική σου πρόταση κυρά μου :) που όλα τα ξέρεις; :))))
    Φυσικά και δεν είμαι σε θέση να υποδείξω στον καθένα πως θα αξιοποιήσει καλύτερα τον τόσο μα τόσο σύντομο χρόνο του.... :)
    Aπλά είμαι σίγουρη ότι κόντρα σ΄αυτό ρεύμα, ότι εκτός ίσως από ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν υπάρχουν ειδήσεις που πραγματικά .....να μας αφορούν. Να αλλάζουν κάτι στον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα, που η γνώση τους ή μη θα αλλάξει κάτι στην καθημερινότητά μας. Κι εκείνες τις λιγοστές, και με ένα μόνο σύντομο δελτίο την ημέρα, ίσως και με κανένα σίγουρα θα τις μάθουμε, σίγουρα κάποιος θα βρεθεί να μας τις προλάβει, δεν χρειάζεται να συμβάλλει κι ο καθένας προσωπικά σ΄αυτόν τον κύκλο κέρδους, "ψωνίζοντας" ακατάπαυστα, πράγματα που αποδεδειγμένα του είναι άχρηστα.
    Τη μέρα που για κάποιο dvd σαν της Τζούλιας, θα είναι περισσοτεροι αυτοί που θα ρωτούν ..."ποιά είναι η τζούλια", τότε ίσως κι εγώ πειστώ ότι πράγματι ο "κόσμος" επιθυμεί να αλλάξει ο κόσμος που δημιουργήσαμε.
    Τη μέρα που η οθόνη μας θα σκοτεινιάζει με το που θα παρουσιάζονται οι προσκεκλημένοι κάθε "πολιτικής κουβέντας", τοτες ίσως κι εγώ πειστώ ότι πράγματι ο "κόσμος" επιθυμεί κάποιο διαφορετικό πολιτικό σύστημα και ενημέρωσης από εκείνο που σήμερα κυριαρχεί.

    Βεβαίως θα μου πεις η τηλεόραση εξακολουθεί να αποτελεί τον πιο φτηνό τρόπο "διασκέδασης" για τον περισσότερο κόσμο. Το πιο ανέξοδο για να περάσει την ώρα του...
    Και η συζήτηση με τον διπλανό μας και το σεξ επίσης.... :))
    Aν εμείς προτιμάμε να μας πηδάνε στην κουβέντα τα ΜΜΕ, κάθε τύπου, είναι θέμα επιλογής....


    ΥΓ : Θα περιληφθεί λες στο σχόλιο στα ρεκόρ Γκίνες ή να επανέλθω; :)))))))))))))))))))))))))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ότι κι αν γίνει με το Γκίνες :), μια συμπλήρωση επιβάλλεται αν και ευνόητη.
    Αν και όταν επιλέξουμε τηλεόραση, η δημόσια παρά τις αδυναμίες της είναι μια λύση και όχι μόνο σε επίπεδο ενημέρωσης και ειδήσεων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. @Λιτά κι απέριττα τα της ενημέρωσης, καλή μου Pink, και πολύ, μα πολύ καλά κάνεις!! Υπάρχουν τόσο πολλά και διαφορετικά ν' ασχοληθείς και, φυσικά, πάνω απ' όλα ο Μάκης!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. @Φοράδα μου, ο σχολιασμός σου δεν ξέρω -αν και θα το ήθελα πολύ- αν θα μπει στο Γκίνες, μπαίνοντας όμως κάτω απ' το ποστ του χάρισε πλούτο κι αμεσότητα. Το στόλισε με εικόνες που όλοι λίγο - πολύ έχουμε στο νου μας και το ξετύλιξε ώρα την ώρα, όπως κυλά των περισσότερων η καθημερινότητα. Είναι φτηνό το live και ζούμε σ' εποχές φτήνιας. Δεν είναι τυχαίο που αν με ρωτήσεις ποιες εκπομπές θυμάμαι να μου άρεσαν θα σου απαντήσω για τους Απαράδεκτους ή το Κι οι παντρεμένοι έχουν ψυχή, που έχουν παιχτεί εδώ και τόσα χρόνια πίσω. Δεν έχει ανάγκη το ξόρκι μου η τηλεόραση, τη δουλειά μου και τη δουλειά της. 'Οταν συμβούν αυτά που -πολύ εύστοχα- και συ περιμένεις τότε σημαίνει ότι ο.... δανεισμός μας θα έχει πιάσει τόπο, εφόσον όλα τότε θα 'χουν αλλάξει!!! Μέχρι τότε, χαίρομαι να συναντιώμαστε σε χορούς -των ιδεών- κυκλωτικούς κι άλλο τόσο ελεύθερους σαν ποταμούς!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Οταν εκείνο το σήριαλ με τον Βέγγο στην Κέρκυρα και τις μουσικές επιλογές του Θεοδωράκη άρχισε να "κάνει νερά" , κατάλαβα πως η εποχή των αξιοπρεπών σήριαλ τελείωσε και η τηλεόραση για μένα ανοίγει μόνο για ματς, όπερες και καλλιτεχνικό πατινάζ. Αν θελήσω καμμιά φορά να χαλαρώσω απόγευμα, σπάνιο πράγμα αλλά το πρωΐ δεν λειτουργεί υπάρχει το κανάλι της Βουλής, τρείς κλάσεις πάνω από όλα τα άλλα.
    Ευάγγελε να είσαι καλά που έβαλες την φωτό του δαι-μό-νι-ου α-στυ-νο-μι-κού συ-ντά-κτη Σιό-μπο-λου, χρό-νια ει-χα να-τον-δω-και-να-γε-λά-σω
    Πιστεψέ με είμαι ίσως ο μόνος ελληνας που δεν έχω δει ποτέ την Πετρούλα.
    Δεν μπορώ να θυμηθώ τι έκοψα πρώτα, την εφημερίδα ή την τηλεόραση, πάντως λόγω τιμής πολύ ηρέμησα έκτοτε, μια ενημέρωση από τους τίτλους του ινΤΖΙαρ μου είναι οικεία και αρκεί

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ξέρουμε εκ των προτέρων τις θέσεις και από ποιά γωνία "βλέπει" ο κάθε δημοσιογράφος τα γεγονότα.
    Αν αλλάξει κανάλι θα αλλάξει και θέση και οπτική προσέγγιση.
    Ανάλογα ποιόν εξυπηρετεί και σε ποιόν κατεβάζει τα παντελόνια. (συγνώμη γριά γυναίκα να λέω τέτοια πράγματα).

    Οσες φορές πέφτω στο πειρασμό να το πατήσω το καταραμένο, συγχύζομαι και δεν είναι ώρα για τέτοια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. @Τζι μου, το "περί ανέμων και υδάτων" το παρακολουθούσα κι εγώ μ' ενδιαφέρον, μετά, όπως το λες, με ξενέρωσε κι εμένα. Οι ειδήσεις είναι ένα μεγάλο πρόβλημα πάντως και γενικά η ενημέρωση από την ΤιΒι έχει γίνει ζητούμενο. Το κανάλι της Βουλής έχω την αίσθηση -δεν το παρακολουθώ- ακολουθεί τη ρώτα των κρατικών. Επέτρεψέ μου όμως να θεωρώ ότι τα δημόσια κανάλια είναι πάρα πολλά για τα δεδομένα της χώρας. Στην παρούσα φάση λίγη οικονομία κι εκεί δεν θα έβλαπτε νομίζω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. @Γιαγιά Αντιγόνη, με χαρά σε καλωσορίζω! Πράγματι, αυτή η προσαρμοστικότητα κι ευλυγισία που δείχνουν οι δημοσιογράφοι μόλις πάρουν μεταγραφή είναι αξιοπρόσεχτη, καθόλου όμως αξιοπερίεργη! Η τηλεόραση διαδραματίζει -είτε μας αρέσει είτε όχι- καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και δυστυχώς σήμερα αποτελεί το αποκλειστικό μέσο, όχι μόνο ενημέρωσης, αλλά και ψυχαγωγίας της συντριπτικής πλειοψηφίας. Παρηγοριέμαι που βλέπω τους νέους ανθρώπους να έχουν πετάξει το... "καταραμένο", αλλά, απ' την άλλη, και το να τα δίνουν όλα στα διαδίκτυο κι όχι στη ζωντάνια της διαπροσωπικής σχέσης και επικοινωνίας με προβληματίζει. Εμείς, πάντως, ας τα λέμε όπως νομίζουμε και μπορούμε και βλέπουμε... Να είσαι καλά!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Ας την κλείσουμε.Προσωπικά βαρέθηκα το τρεμάμενο κολιες της Τρέμη κάθε φορά που ανακοινώνει νέα μέτρα.Εντάξει μαντάμ , καταπράσινη έγινες
    Καλησπέρες

    ΑπάντησηΔιαγραφή